Lees voor

Kwekersrecht en/of toelating DUS-CGO

Om kwekersrecht en/of toelating te kunnen verlenen, moet een nieuw ras onderzocht worden op DUS (onderscheidbaarheid, uniformiteit en stabiliteit).

Over het DUS-onderzoek

Na het ontwikkelen van een nieuw ras vraagt u Nederlands kwekersrecht en/of nationale toelating aan bij de Raad voor plantenrassen. In hun opdracht of van het CPVO voert Rassenonderzoek het DUS-onderzoek uit. 

Werkwijze

Via de website van de Raad voor plantenrassen vindt u de benodigde formulieren en informatie voor uw aanvraag.

Dit zijn:

  • het aanvraagformulier
  • de TQ (het technische beschrijvingsblad van het betreffende gewas)
  • en de inzendeisen (uiterste inzenddatum voor de aanvraag en voor het materiaal)

Om uw ras te beschermen met Europees kwekersrecht vraagt u het DUS-onderzoek aan bij het CPVO. Als u rechtstreeks bij het CPVO aanmeldt, geeft u op de TQ (het technische beschrijvingsblad) van het CPVO aan dat u het DUS-onderzoek door Naktuinbouw wil laten uitvoeren. U kunt ook het CPVO vragen om het onderzoeksrapport voor Nederlands kwekersrecht over te nemen.

Heeft u een groente- of landbouwras dat u binnen de Europese Unie wilt verhandelen? Hiervoor is toelating op de rassenverkeerslijst bij één van de Europese lidstaten verplicht. Alleen dan kunt u een ras binnen de Europese Unie verhandelen. Toegelaten rassen in Nederland staan geregistreerd in het Nederlands Rassenregister (NRR).

Inlevereisen

De nodige formulieren en het plantmateriaal moet u insturen. Voor plantmateriaal gelden inlevereisen. Deze vindt u hier terug.

Tarief

Voor het tarief verwijzen wij u naar de tarievenlijst op de website van de Raad voor plantenrassen.

bloemkleur en -grootte bepalen

Over het CGO

Voor toelating van rassen van landbouwgewassen op de nationale lijst is ook Cultuur- en Gebruikswaardeonderzoek (CGO) vereist. Een CGO is nodig om de landbouwkundige waarde van het ras te bepalen. Dit onderzoek voert Rassenonderzoek niet uit. Voor meer informatie kunt u terecht op de website van de Raad voor plantenrassen.

Veelgestelde vragen (FAQ)

Wat valt onder kwekersrecht?

Ieder plantenras dat voldoet aan de voorwaarden voor onderscheidbaarheid, uniformiteit en stabiliteit. Het ras voldoet aan de nieuwheidseisen en heeft een juiste benaming. Nieuwheid houdt in dat het ras niet is verhandeld na de toegestane termijnen.

Wat zijn mutanten?

Dit zijn plantenrassen die door mutatie zijn ontstaan uit een ander ras. Deze rassen zijn onder dezelfde voorwaarden te beschermen met kwekersrecht. Ook kunnen deze rassen onder de definitie van ‘afgeleid ras’ (EDV) vallen. In dat geval moet de vinder van de mutant afspraken maken met de kwekersrechthouder over het gebruik van het oorspronkelijke ras.

Wanneer is een ras onderscheidend genoeg?

In alle gevallen waar de kwekersrechtonderzoeker de onderscheidbaarheid vaststelt met gebruikmaking van de regelgeving van de Nederlandse Raad voor plantenrassen (Rvp) of het Europese Bureau voor Plantenrassen (CPVO). Deze regels zijn afgeleid van de UPOV-richtlijnen. De UPOV is de internationale organisatie die het kwekersrechtsverdrag heeft vastgesteld. Bij de UPOV zijn meer dan 70 landen aangesloten.

Wat houdt het DUS-onderzoek voor kwekersrecht in?

Na ontvangst van de aanvraagformulieren en de betaling van de aanvraag- en onderzoekskosten wordt het zaad- of plantmateriaal (identiteitsmateriaal) bij de aanvrager opgevraagd. Bij de uitvoerende instituten (bijvoorbeeld Naktuinbouw) wordt het identiteitsmateriaal gezaaid of geplant.

In één tot twee groeiseizoenen wordt onderzocht of het ‘identiteitsmateriaal’ van de aanvraag voldoet aan de eisen van onderscheidbaarheid, uniformiteit en stabiliteit. Ook de voorgestelde naam wordt getoetst. Tenslotte wordt nagegaan of aan de voorwaarden voor nieuwheid wordt voldaan.

Duurt het DUS-onderzoek meerdere jaren, dan wordt ieder jaar een tussenrapport verzonden. Als het DUS-onderzoek is afgerond, wordt het resultaat vastgelegd in een eindrapport. Voldoet het kandidaatras aan de voorwaarden, dan wordt het positieve eindrapport inclusief een rasbeschrijving verzonden. Deze documenten vormen de basis voor de verlening van het kwekersrecht. Voldoet het kandidaatras niet aan de voorwaarden, dan volgt een negatief eindrapport.

Rassen waar Nederlands kwekersrecht aan wordt verleend, worden opgenomen in het Nederlands Rassenregister van de Raad voor plantenrassen. Rassen waar Europees kwekersrecht aan wordt verleend, worden toegevoegd aan het rassenregister van het CPVO.

Maakt vastlegging van DNA deel uit van het DUS-onderzoek?

Het analyseren en vastleggen van DNA-materiaal of DNA-patronen maakt, met uitzondering van aardappel, geen onderdeel van het DUS-onderzoek uit. Wel kan onder voorwaarden plantmateriaal worden ingevroren voor latere DNA-bepaling. Bij vermeende inbreuken kan het analyseren en vergelijken van DNA wel (ondersteunend) bewijs leveren. Deze mogelijkheid wordt steeds vaker gebruikt.

Kan DNA van alle rassen opgeslagen worden als referentiemateriaal?

Dat kan, maar alleen onder enkele strikte voorwaarden.

Hoe te handelen bij inbreuk op kwekersrecht en wat is hierbij de rol van Naktuinbouw?

Bij vermeende inbreuk kan men overwegen om rechtstreeks contact op te nemen met de persoon of het bedrijf dat vermoedelijk inbreuk maakt. Dan moet u wel weten wie de vermoedelijke inbreukpleger is. In onderling overleg wordt minstens 90% van de vermeende inbreuken opgelost of geschikt. In dit stadium kunnen beide partijen, liefst gezamenlijk, Naktuinbouw vragen om een onderzoek.

Deze werkwijze is geen basis voor een later rechtsgeding. Het meest krachtige middel is om bij vermeende inbreuk via een gespecialiseerd advocatenkantoor de rechtbank in te schakelen. De rechtbank kan dan opdracht geven tot een formele inbeslagname van materiaal bij beide partijen en/of het uit de handel halen van materiaal. Naktuinbouw kan worden verzocht om namens de rechtbank een vergelijkende opplant uit te voeren en/of een DNA-onderzoek te doen. De rechtbank neemt de beslissing in een vonnis.

Hoe weet je of iets beschermd is met kwekersrecht of octrooi?

Bij kwekersrecht is dit relatief eenvoudig na te gaan door het raadplegen van de openbare registers voor kwekersrecht. Voor Nederlands kwekersrecht is dat het Nederlands Rassenregister (NRR) via www.raadvoorplantenrassen.nl. Voor het Europees kwekersrecht is dat de database van het CPVO, zie www.cpvo.europa.eu.

Voor octrooi is dit lastiger. In ESPACENET zijn 80 miljoen octrooien te bekijken, zie www.epo.org/searching/free/espacenet.html. Maar het is niet mogelijk om daar na te gaan in welke plantenrassen octrooien verwerkt zijn. De European Seed Association (ESA) heeft een databank met op vrijwillige basis ingebrachte informatie over rassen met octrooi-elementen. Zie ook vraag: Bestaat een ESA-database met octrooi?

Hoe lang zijn het kwekersrecht en het octrooi geldig?

Kwekersrecht is maximaal 25 jaar geldig vanaf de dag dat het kwekersrecht is verleend. Bij bepaalde gewassen (in Nederland onder andere bomen, aardappelen en bloembollen) is de geldigheid 30 jaar.

De geldigheid van het octrooi is maximaal 20 jaar vanaf de dag dat de octrooiaanvraag is ingediend. In speciale gevallen is verlenging mogelijk tot 25 jaar.

Kan er een waarschuwing gegeven worden als er naast kwekersrecht ook octrooi is?

Het antwoord is nee. De vraag of een ras onder een octrooi valt, is niet zo eenvoudig te beantwoorden als de vraag of een ras beschermd is met kwekersrecht. Zie ook vraag: Hoe weet je of iets beschermd is met kwekersrecht of octrooi?

Bestaat een ESA-database met octrooi?

Het antwoord is ja. De database heet PINTO, zie hier. In de database staan rassen die onder de beschermingsomvang van een octrooi vallen. Het aantal rassen dat hierin opgenomen is, is afhankelijk van de vrijwillige medewerking van bedrijven. Het is beperkt tot Europa.

Wat zijn de verschillen tussen kwekersrecht en octrooi?

Het belangrijkste verschil is de aanwezigheid van een volledige veredelingsvrijstelling in het kwekersrecht en de afwezigheid of beperking van een veredelingsvrijstelling in het octrooirecht. Verder verschilt het onderzoek dat aan verlening voorafgaat wezenlijk. Tenslotte verschilt de regelgeving van het octrooirecht vrij sterk van land tot land. Voor het kwekersrecht geldt dit minder.

Wat zijn de verschillen tussen de kosten voor kwekersrecht en voor octrooi?

Een Nederlands kwekersrecht kost éénmalig € 539 aan aanvraagkosten en op jaarbasis tussen de € 2.000 en € 4.600 aan onderzoekskosten, afhankelijk van het type gewas. Voor siergewassen is doorgaans één jaar onderzoek voldoende en voor groente en landbouw twee jaar. Er zijn in het Nederlands kwekersrecht geen instandhoudingskosten (zogeheten ‘jaarcijnzen’) meer.

Een Europees kwekersrecht kost € 450 (digitaal) of € 800 (schriftelijk) aan aanvraagkosten en op jaarbasis tussen € 1.900 en € 3.900 aan onderzoekskosten, afhankelijk van het type gewas. Het aantal onderzoeksjaren is ook hier doorgaans één jaar voor siergewassen en twee jaar voor groente en landbouw. Daarnaast zijn jaarcijnzen verschuldigd van € 380 gedurende ieder jaar van de looptijd van het kwekersrecht. De kosten voor een gemachtigde en eventuele rechtbankkosten zijn afhankelijk van diverse factoren. Maar deze kosten liggen lager dan die voor octrooi.

Een octrooi brengt aanvraag- en instandhoudingskosten met zich mee. De aanvraagkosten zijn eenmalig.

Als u de aanvraag zelf invult, bestaan deze kosten voor Nederlands octrooi uit:

  • de aanvraagkosten van € 80 (digitaal) of € 120 (schriftelijk); en
  • het verplichte onderzoek naar de stand van de techniek van € 100 (nationaal) of € 794 (internationaal). Uw octrooi geldt maximaal 20 jaar.

De kosten voor deskundige hulp van octrooigemachtigden kunnen oplopen. Octrooigemachtigden hanteren namelijk een uurtarief, vergelijkbaar met dat van advocaten. Een Nederlandse aanvraag kost in totaal tussen de € 5.000 en € 10.000. Daarnaast zijn er instandhoudingskosten, oplopend van € 40 tot € 1.400 per jaar. Als u de handhaving van een octrooi voor een rechtbank wilt uitvechten, dan kost dit in eerste instantie tussen de € 20.000 en € 70.000.

Zijn rasbeschrijvingen openbaar en beschikbaar?

De rasbeschrijvingen van aanvragen voor kwekersrechtverlening en toelating in Nederland behoren toe aan de Raad voor plantenrassen.

U vindt de rasbeschrijvingen op hun website door op 'Naar nationaal rassenregister' te klikken. Oudere rasbeschrijvingen kunnen op aanvraag geleverd worden door Naktuinbouw of het CPVO.

Hoe vraag ik een bedrijfsproef aan?

Wilt u een bedrijfsproef uitvoeren, dan kunt u dit aangeven op het aanvraagformulier. U kunt kiezen of u de proef zelf gaat beoordelen of dit laat doen door de keurmeester van Naktuinbouw. Wordt de bedrijfsproef in het buitenland uitgevoerd, dan moet u altijd de proef zelf beoordelen. U beoordeelt de onderscheidbaarheid en uniformiteit en levert ondersteunend bewijs in de vorm van foto’s.

Waar vind ik het tarief van een bedrijfsproef?

Voor een bedrijfsproef gelden verschillende tarieven. De tarieven vindt u hier.

Waar vind ik het tarief van een technisch onderzoek Amerikaans kwekersrecht?

U vindt het tarief van een technisch onderzoek Amerikaans kwekersrecht hier.

Waar vind ik de onderzoekskosten voor twee proeven in één jaar?

Als u twee DUS-proeven in één jaar wilt, dan brengen wij de (Nederlandse) onderzoekskosten per proef in rekening bij de start van de proef. De onderzoekskosten vindt u op de website van de Raad voor plantenrassen.

Hoe vraag ik twee proeven in één jaar aan?

U kunt twee proeven in één jaar aanvragen door het aan te geven op het aanvraagformulier. Het aanvraagformulier vindt u hier.

Als ÚKZÚZ of ÚKSÚP de tweede proef uitvoert, moet u rekening houden met de inzenddata in Tsjechië (CZ) of Slowakije (SK). Naktuinbouw moet voor die inzenddata het materiaal daar naartoe kunnen sturen. De inzenddata voor Tsjechië (CZ) en Slowakije (SK) vindt u op de website van het CPVO.

Hoe dien ik een verzoek voor een technisch onderzoek Amerikaans kwekersrecht in?

Een verzoek voor een technisch onderzoek Amerikaans kwekersrecht dient u per e-mail in.

Na ontvangst van het verzoek wordt het verzoek meestal eerst besproken met de gewasverantwoordelijke en wordt daarna voor een terugkoppeling gezorgd.