Samen met bedrijven, organisaties en overheden - nationaal en internationaal - delen wij kennis om te leren en te innoveren. Wij nemen deel aan verschillende internationale projecten in onze vakgebieden, zoals op het gebied van keuringen, toetsingswerkzaamheden en kwekersrecht.
PVP Toolbox
We delen onze kennis over kwekersrecht wereldwijd. Met de PVP Toolbox werken we projecten uit om het belang van en kennis over kwekersrecht onder de aandacht te brengen. De vraag naar de Toolbox-projecten komt met name via de landbouwraden. Het ministerie van LNV financiert de PVP Toolbox.
Lees meer hierover in het uitgelichte artikel We delen onze kennis over kwekersrecht wereldwijd.
Ghana
In september gaven we een training over kwekersrechten en DUS (Onderscheidbaarheid, Uniformiteit en Stabiliteit) onderzoek in Ghana. De training had tot doel Ghana te ondersteunen bij de implementatie van de UPOV-conventie na de toetreding in december 2021. De training richtte zich op het opbouwen van capaciteit voor het PVP-kantoor en het vergroten van het bewustzijn bij potentiële gebruikers. De training behandelde verschillende onderwerpen, waaronder PBR-aanvraagprocessen, UPOV Prisma, administratief en technische onderzoek, handhaving en het UPOV ePVP-system.
Egypte
In november gaven we een training over kwekersrecht en DUS-onderzoek in Egypte. De landbouwsector van Egypte is een cruciale en succesvolle pijler van de economie. Daarom heeft het land verschillende beleidsmaatregelen geïmplementeerd. Zoals de ‘Sustainable Agricultural Development Strategy 2030’ om de productie te verhogen en efficiënt gebruik van waterbronnen te bevorderen. Bovendien is Egypte lid geworden van UPOV in november 2019. De training richtte zich op het beoordelen van onderscheidbaarheid, uniformiteit en stabiliteit van plantenrassen, met specifieke aandacht voor aardappelen, paprika's, rozen en andere gewassen. De dagelijkse trainingssessies behandelden deze gewassen volgens het Nederlandse kalibratieboek met praktische oefeningen en bedrijfsbezoeken.
Bolivia
In april gaven we een training over het ontwikkelen van nationale protocollen gebaseerd op de UPOV-richtlijnen voor vier lokale gewassen (Castaña, Asaí, Majo en Copoazú). Tropische fruitteelt speelt een belangrijke rol wereldwijd. In Bolivia ontbreken veredelingsprogramma's voor deze soorten. Toch streven de Boliviaanse autoriteiten ernaar beschrijvingen van bestaande lokale rassen vast te stellen. Dit willen ze doen voor belangrijke economische soorten uit de Boliviaanse Amazone. Het doel van het bezoek was om deskundigen van het INIAF (Nationaal instituut voor land- en bosbouwinnovatie in Bolivia) te trainen in het ontwikkelen van nationale protocollen op basis van de UPOV-richtlijnen voor lokale soorten, waarvoor geen richtlijnen of ervaring bestaan bij andere UPOV-leden. Daarnaast namen we deel aan een seminar om de betekenis en voordelen van kwekersrechten over te brengen. Deze inspanningen werden ondersteund door samenwerking met Mexicaanse experts.
SeedNL-projecten
SeedNL ondersteunt de toegang tot voldoende, veilig en voedzaam voedsel. Ook bevorderen ze tegelijkertijd innovaties die een duurzame transformatie van de zaadsector mogelijk maken. SeedNL maakt samenwerking mogelijk tussen relevante Nederlandse organisaties en internationale partners. Naktuinbouw neemt deel aan diverse SeedNL-projecten.
Nigeria
Het ‘Collaborative Seed Programme’ (CSP) in Nigeria is een vierjarig initiatief dat startte in 2021 en bijdraagt aan het ‘Nigeria-Netherlands Seed Partnership’. Het doel van dit project is de ontwikkeling van de zaadsector in Nigeria. In juli kwamen functionarissen van het Nigeriaanse NASC (Nationale Raad voor Landbouwzaden in Nigeria) en het Collaborative Seed Programme naar Nederland om kennis en ervaring op te doen over zaadkwaliteitsborgingssystemen. Zij kwamen ook bij ons op bezoek. Naktuinbouw levert een bijdrage aan het werkpakket dat zich richt op kwekersrecht.
Bangladesh
In september was Naktuinbouw onderdeel van de Nederlandse Seed Sector Assessment missie naar Bangladesh. De missie werd gefinancierd en ondersteund door WCDI, SeedNL en RVO. De missie richtte zich vooral op groenten, aardappelen en sierteelt. We kregen inzicht in de huidige toestand van de zaadsector, inclusief beleid, regelgeving en de praktische implementatie ervan in Bangladesh. Zowel overheids- als particuliere belanghebbenden zijn duidelijk betrokken bij de samenwerking gericht op het verbeteren van de zaadkwaliteit en het versterken van de productie. Dat komt uiteindelijk de boeren, de samenleving en het milieu ten goede.
Filipijnen
De Filipijnen werken aan een National Seed Technology Park (NSTP). De Filipijnse overheid vroeg via de Nederlandse ambassade of Nederland hierbij kan assisteren met kennis. Twee experts uit de Filipijnen hebben een intensieve training bij Naktuinbouw gevolgd, gericht op laboratoriumwerk. Deze training versterkt hun vaardigheden op dit gebied.
EU-projecten
Naktuinbouw neemt ook deel aan diverse EU-projecten.
TAIEX-missies
Naktuinbouw ontving twee delegaties in het kader van TAIEX. Dit instrument van de Europese Unie (EU) biedt technische assistentie en informatie-uitwisseling aan partnerlanden die de EU-regels willen aanpassen of toepassen. Colombiaanse experts kregen bij Naktuinbouw een training over Cannabis Sativa, terwijl een delegatie van experts uit Servië zich heeft laten informeren over ‘conservation varieties’. Naktuinbouw nam ook deel aan een expertbezoek aan Japan. Doel daarvan was het handhaven van kwekersrecht te versterken en te harmoniseren.
IP Key China
Naktuinbouw werkt mee aan IP Key-projecten. IP Key zijn Intellectual Property Key projects. In 2023 namen experts van Rassenonderzoek deel aan een driedaags webinar over DUS voor Chinese DUS-experts. Dit webinar richtte zich onder andere op bloemkool en Phalaenopsis.
INVITE
De EU financiert een Europees project gericht op onder andere fenotypering van plantenrassen: INVITE. Dit is een vijfjarig onderzoeksproject gericht op de verbetering van het cultuur- en gebruikswaardeonderzoek (VCU: Value for Cultivation and Use) en DUS-onderzoek (Distinctness, Uniformity en Stability). De nadruk ligt op ontwikkeling van nieuwe meet- en analysemethoden. Er doen negen landen aan mee. In Nederland ligt de focus op de ontwikkeling van een snelle, goedkope methode om een aantal uiterlijke kenmerken te beoordelen. Naktuinbouw levert een aandeel in beeldanalyse, DNA en de ontsluiting van data.
Het zo betrouwbaar en efficiënt mogelijke uitvoeren van DUS- en CGO-onderzoek (Cultuur Gebruikswaarde Onderzoek) vinden wij heel belangrijk. Dit project levert daar een bijdrage aan. Wij focussen op voorbeeldgewassen die in Nederland van belang zijn. Denk aan aardappel, Engels raaigras, tarwe en tomaat. Naktuinbouw leverde data voor gras (cultuurwaarde). Een aantal onderzoekers van Wageningen University & Research (WUR) bezochten in juli de proeflocatie in Tollebeek. Wat zijn de mogelijkheden voor aanvullend onderzoek voor aardappel en grassen? Bij aardappel lijkt de meeste winst te behalen op het gebied van moleculaire merkers. Bij grassen is gekeken of een aantal metingen aan de bloeiwijze op een andere manier, geautomatiseerd uitgevoerd kunnen worden.
In dit project werkt Naktuinbouw nauw samen met onder meer CPVO, GEVES Frankrijk en WUR. Het project loopt nog tot en met december 2024.
Samenwerken om werkwijzen te verbeteren en innoveren
Naktuinbouw werkt samen met Europese organisaties om onze werkwijzen te verbeteren en innoveren.
GEVES
Het management van het Frans onderzoekstation voor kwekersrecht GEVES bezocht in maart 2023 Naktuinbouw. Tijdens dit bezoek ondertekenden beide organisaties een Memorandum of Understanding om de samenwerking kracht bij te zetten. Het management van beide organisaties sprak over de samenwerking op het gebied van DUS-onderzoek en de samenwerking van de laboratoria. Daarnaast staan verschillende projecten op de agenda zoals DNA, elektroforese en ziekteresistentie. Ook de internationale samenwerking met organisaties als UPOV en het CPVO kwam aan bod.
In mei vond het zestiende EU VCU seminar plaats in het Franse Angers. Gastheer was het onderzoeksinstituut GEVES. Er waren ruim vijftig deelnemers van negentien verschillende onderzoeksinstituten. Naktuinbouw vertegenwoordigde Nederland. Resultaten en ervaringen van gebruikswaardeonderzoek in de landbouw werden uitgewisseld. Duurzaamheid en klimaatverandering waren deze keer belangrijke thema’s.
CPVO
De Vegetable Experts Meeting was in november in Brussel. Ook Naktuinbouw was aanwezig. Deze bijeenkomst bracht meer dan twintig groente-experts uit het netwerk van onderzoeksbureaus en vertegenwoordigers van Euroseeds samen. Er waren betekenisvolle en inzichtelijke discussies.
Harmorescoll is een project waarin de verschillende Europese onderzoeksstations voor kwekersrecht samen goede collecties voor ziektes en referenties willen aanbieden. Het project wordt mede gefinancierd door CPVO en geleid door GEVES en Naktuinbouw, met leden van andere Europese onderzoeksbureaus en de zaadindustrie. Het project startte in 2020. In november 2023 was er weer een overleg. Het harmoniseren van de isolatencollecties was al zo goed als afgesproken. Uiteindelijk zijn ook afspraken gemaakt over het leveren van zaad voor resistentietoetsen. De Plantum Isolatencollectie gaat vanaf 2024 zaden uitgeven volgens de (nieuwe) Zilveren Standaard. Naktuinbouw beheert deze isolatencollectie.
UPOV
Naktuinbouw is actief betrokken bij verschillende werkgroepen van de UPOV. Zij is de wereldwijde organisatie ter bevordering van kwekersrecht. Hier zijn meer dan zeventig landen bij aangesloten. De activiteiten in de technische werkgroepen (WG) waren ook dit jaar voor het grootste deel digitaal.
In mei vonden de Technical Working Party for Agriculture (TWA) en de Technical Working Party for Vegetables (TWV) plaats. In juni vond de ‘Technical Working Party for Ornamentals’ (TWO) plaats met ruim honderd deelnemers. Naktuinbouw vertegenwoordigde Nederland. In het online overleg werden vooral nieuwe richtlijnen van gewassen en algemene zaken rondom kwekersrecht en DUS-onderzoek ontwikkeld, bediscussieerd en geharmoniseerd.
De UPOV Technische Commissie (TC) en de Administratieve en Juridische Commissie (CAJ) vergaderden in oktober wel live in Geneve, Frankrijk. Er namen ruim 160 deelnemers vanuit de UPOV-lidstaten deel, waarvan ongeveer de helft de vergaderingen bijwoonde in Geneve. Er stonden verschillende technische zaken rondom het kwekersrecht op de agenda. Namens Naktuinbouw was onder andere Hoofd Rassenonderzoek Bert Scholte aanwezig. Het was zijn laatste UPOV-vergadering, waarbij de voorzitter ook even stilstond bij zijn inzet. Hij woonde namelijk bijna 25 TC’s bij, eerst vanuit Euroseeds en later vanuit Nederland en Naktuinbouw. De voorzitter benoemde specifiek zijn kennis en constructieve houding. Bert Scholte ging begin november met pensioen. Raoul Haegens volgde hem op als hoofd Rassenonderzoek.
Andere internationale activiteiten
Indo-Duitse samenwerking
In het kader van de Indo-Duitse samenwerking vond er in september een training plaats over de nieuwste technologieën die worden gebruikt in DUS-testen volgens het UPOV-systeem. De drie Indiase experts kregen praktische informatie over DUS-testen op tomaten volgens het UPOV-systeem. De uitwisseling van praktijkervaring en informatie droeg bij aan het harmoniseren van procedures en normen.
Kazachstan
Kazachstan is een land met veel potentie als handelsland en productieland van land- en tuinbouwgewassen. Kazachstan wil met name de productie van fruit verbeteren en daarbij is gezond teeltmateriaal een randvoorwaarde. Sinds eind 2021 werkt Naktuinbouw samen met Kazachstan aan het project Certificering Fruitgewassen.
In juni 2023 bezocht Naktuinbouw Kazachstan. Naast een bezoek aan onderzoeksinstellingen lag de focus op veldbezoeken en het ontmoeten van telers. Het Nederlandse keuringssysteem kwam uitgebreid aan bod tijdens een seminar over het certificeringssysteem en over bacterievuur. Het seminar was een groot succes. Het was voor het eerst dat telers, vermeerderaars, onderzoekers en overheden bij elkaar kwamen om over deze onderwerpen te praten.
In september volgden twee experts uit Kazachstan een training van twee weken bij Naktuinbouw over kwekersrechten (UPOV) en DUS (onderscheidbaarheid, uniformiteit en stabiliteit). Kazachstan is nog geen UPOV-lid. Het doel van de training bij Naktuinbouw was om de Kazachse experts een uitgebreid beeld te geven van Naktuinbouw en onze rol bij het rassenonderzoek.
