Veredelaars ontwikkelen nieuwe rassen. Wij onderzoeken die rassen voor nationale registratie of kwekersrecht.
CPVO verlengt accreditatie DUS-onderzoek voor drie jaar
Het CPVO heeft Naktuinbouw geaccrediteerd als officieel onderzoekstation in Nederland voor aanvragen voor toelating en kwekersrecht. In april 2024 verlengde het CPVO deze accreditatie weer met drie jaar.
DUS-onderzoek in 2024
Het aantal DUS-aanvragen in 2024 lag met ongeveer 2.000 nieuwe aanvragen iets lager dan in 2023. Er waren minder aanvragen voor eenjarige DUS-onderzoeken en meer aanvragen voor tweejarige DUS-onderzoeken. Hierdoor steeg het aantal DUS-onderzoeken in 2024 toch licht naar ruim 2.600.
Methodiekenonderzoek
DUS-onderzoek richt zich op toelating en kwekersrecht. Voor landbouwgewassen voeren we daarnaast cultuurwaardeonderzoek (VCU) uit. Om de kwaliteit en efficiëntie van het DUS-onderzoek te verbeteren, voert Naktuinbouw methodiekenonderzoek uit. Een deel hiervan financiert de Raad voor plantenrassen.
In 2024 werkten we onder meer aan:
- het harmoniseren van resistentietoetsen
- INVITE- projecten
- de CPVO-projecten ToBRFV-resistentie in tomaat en Aphis gossypii-resistentie in meloen
- een merkertoets Verticilium-resistentie in tomaat
- een moleculaire database voor het beheer van de referentiecollectie in boon
- SNP discovery in sla
- optimalisatie van vergelijkerselectie voor veldproeven
- een nieuw protocol voor ui en sjalot
- het bepalen van de schietgevoeligheid in bleek- en knolselderij.
Medewerkers van verschillende werkgebieden, zoals Rassenonderzoek en Testen & Analyses, werken
samen aan de methodiekenprojecten.
Nieuwe editie standaardlijst Nederlandse namen van cultuurplanten
In april 2024 verscheen de tweede editie van de standaardlijst van Nederlandse namen van cultuurplanten. Dit is een uitbreide versie van de eerste editie uit 2020. Specialisten van Naktuinbouw en de Nederlandse Vereniging van Botanische tuinen (NVBT) werkten de afgelopen jaren aan het samenstellen van de lijst. De Nederlandse Dendrologische Vereniging, KAVB, Floricode, Floron, Vereniging Stadswerk Nederland en Anthos zorgden voor waardevolle input. Ook de werkgroep Nederlandse namen voor wilde planten – met Nederlandse en Vlaamse specialisten – leverde een bijdrage.
Samenwerking Floricode en Naktuinbouw
Naktuinbouw en Floricode ondertekenden in februari een overeenkomst om hun samenwerking de komende jaren verder uit te breiden. Beide organisaties werken aan de registratie en beschrijving van sierteeltrassen in Plantscope. Daarvoor deelden we al het gebruik van faciliteiten om bijvoorbeeld standaardafbeeldingen te maken. Nu werkt ook een aantal medewerkers voor beide organisaties.
Nieuwbouw resistentiekassen
Om resistentieonderzoek te verbeteren, bouwen we zeven nieuwe onderzoeksruimtes met een aangrenzende werkplek. Deze bieden ruimte om verschillende resistentietoetsen gelijktijdig uit te voeren en nieuwe toetsen te ontwikkelen. In augustus 2024 werd de eerste paal in de grond geslagen.
Contacten bij regelgeving
Namens de Raad voor plantenrassen vertegenwoordigt Naktuinbouw Nederland bij vergaderingen van het CPVO en de UPOV:
- CPVO: Naktuinbouw nam online deel aan de Agricultural Expert Meeting en Ornamental Expert
Meeting in oktober en de Vegetable Expert Meeting in november. - UPOV: Naktuinbouw nam online deel aan de technische werkgroep voor groenten (TWA) in april en september, de technische werkgroep voor siergewassen (TWO) eind april/begin mei en de technische werkgroep van landbouwgewassen (TWA) in mei.
De UPOV Technische Commissie (TC) en de Administratieve en Juridische Commissie (CAJ)
vergaderden in oktober in Geneve, Frankrijk. De Administrative Council vergaderde in april en in
september. Naktuinbouw was er ook bij aanwezig.
Daarnaast maakt het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) gebruik van onze vakkennis bij het maken en implementeren van nieuwe wet- en regelgeving. Zoals de wetgeving voor ‘New Genomics Techniques’ en de nieuwe Europese verordening voor ‘Plant Reproductive Material’ (PRM) voor al het teeltmateriaal van voedingsgewassen.
PVP Toolbox
We delen onze kennis over kwekersrecht wereldwijd. Met de PVP Toolbox werken we projecten uit om het belang van en kennis over kwekersrecht onder de aandacht te brengen. De vraag naar de Toolboxprojecten komt met name via de landbouwraden. Het ministerie van LVVN financiert de PVP Toolbox. In 2024 werkten we aan Toolbox-projecten met de volgende landen: Marokko, Dominicaanse Republiek, Kazachstan, Kenia, Japan, Armenië en Ghana. Een bezoek aan Naktuinbouw, een training bij Naktuinbouw of in het buitenland, deelname aan de ‘PBR Course’ en andere kennisoverdrachtsessies organiseren we vanuit de PVP Toolbox. Zo organiseerden we samen met de Nederlandse ambassade in Servië de ‘Western Balkan Conference on Plant Breeders' Rights’ in Belgrado.
Marokko
Marokko wil de procedures om nieuwe aardappelrassen te introduceren verbeteren. Twee experts van het Marokkaanse ONSSA (National Food Safety Office) bezochten daarom in februari Nederland. We wisselden onder andere vakkennis uit.
Dominicaanse Republiek
De Dominicaanse Republiek wil hun kwekersrechtsysteem verbeteren, zodat het aantal kwekersrechtaanvragen wordt vergroot. Drie specialisten van Naktuinbouw bezochten de Dominicaanse Republiek in maart en gaven een training over kwekersrecht.
Kazachstan
In juni bezocht een Kazachstaanse delegatie Naktuinbouw. Ze wilden meer weten over het Nederlandse
kwekersrechtsysteem en UPOV. Kazachstan wordt in 2025 lid van UPOV.
Kenia
Kenia wil hun kwekersrechtsysteem verbeteren. Daarom bezochten vertegenwoordigers van KEPHIS (Kenya Plant Health Inspectorate Service) in juni Naktuinbouw voor een training. De training richtte zich op het DUS-onderzoek van siergewassen en het UPOV-systeem.
Japan
In juli ontvingen we Japanse experts die meer wilden weten over het Nederlandse kwekersrechtsysteem. De nadruk lag op handhaving, rassenregistratie en DNA-markertoepassingen. Ook startten we een onderzoeksproject met de Japanse NARO/NCSS met drie pilotstudies over tomaten, aardappelen en aardbeien. Doel is het gebruik van moleculaire markers te verbeteren en gevallen van kwekersrechtinbreuk
te onderzoeken, zodat de handhaving van kwekersrecht verbetert. Daarvoor ondertekende beide partijen een ‘Material Transfer Agreement’, zodat makkelijker DNA-monsters en protocollen worden uitgewisseld.
Armenië
Armenië wil hun kwekersrechtsysteem verbeteren. Daarvoor werden ze in 2024 lid van UPOV. Aanvullend vonden er verschillende activiteiten plaats in 2024:
- In juli kwam een kleine Armeense delegatie naar Naktuinbouw om meer te leren over het Nederlandse kwekersrechtsysteem.
- In oktober gaf Naktuinbouw een kwekersrechttraining in Armenië.
- Ook volgden twee Armeense deelnemers de online ‘PBR Course’ van Naktuinbouw.
Ghana
Ghana wil een efficiënter en transparanter kwekersrechtsysteem. Daarvoor vonden er verschillende activiteiten plaats in 2024:
- Twee Ghanese deelnemers volgden de online ‘PBR course’.
- In juni vond een online sessie plaats over het benoemen van plantenrassen.
- In september bezocht een delegatie van het ‘Ghana Industrial Property Office’ Nederland voor
een training over kwekersrechtadministratie. - In november gaven we een training in Ghana aan twintig lokale onderzoekers. Daarin deelden
we praktische kennis over UPOV-richtlijnen, proevenvoorbereiding en DUS-beoordelingen.
Overige internationale activiteiten
Wij nemen deel aan verschillende internationale projecten op het gebied van kwekersrecht.
Bangladesh
Naktuinbouw droeg bij aan een verkennend onderzoek om de zadensector in Bangladesh te beoordelen. De nadruk lag op kwekersrecht, inspecties en import- en exportregelgeving. Er vonden twee missies naar Bangladesh plaats: één in 2023 en één begin 2024. Daarna bezochten Bengalese vertegenwoordigers Nederland, waaronder Naktuinbouw. In 2024 is het ‘Netherlands-Bangladesh Seed Partnership’ opgericht. Naktuinbouw is lid van de adviescommissie en kan zo de ontwikkeling van de sector begeleiden. De samenwerking met Bangladesh kwam tot stand op initiatief van SeedNL.
Filipijnen
In 2024 voerden we verschillende activiteiten uit om de zaadsector in de Filipijnen te versterken. Dit in het kader van het National Seed Technoloy Park Knowledge-Transfer Project, dat officieel in oktober werd afgerond. Een belangrijke mijlpaal was de ISTA-accreditatie van het BPI-NSQCS-laboratorium, waardoor de Filipijnen internationaal erkende zaadtestcertificaten kunnen afgeven.
- Trainingssessies over ISTA-normen, laboratoriumtechnieken en zaadinspectie.
- Een DUS-training voor PVP Office-examinatoren om de evaluatie van plantenrassen te verbeteren.
- Een PVP-bewustmakingsseminar en dialoogbijeenkomst met overheidsfunctionarissen.
Het Bureau of Plant Industry (BPI) van de Filipijnen (hoofdbegunstigde van het project) maakt plannen voor opvolgende trainingen. De 54 direct opgeleide personeelsleden geven daarin hun kennis door aan 2.400 extra inspecteurs, analisten en quarantainefunctionarissen in het hele land.
Suriname
Het Surinaamse ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij en het Nederlandse ministerie van LVVN werken samen om de kwaliteit van plantaardig teeltmateriaal in Suriname te verbeteren. Naktuinbouw coördineert het Makandra-programma (2021-2025). Daarvoor vonden diverse activiteiten plaats in 2024:
- In september vond een studiebezoek van de Nationale Zaadraad aan Nederland plaats.
- In augustus was de evaluatie van het zaadsysteem voor lokale groenten en fruit.
- Begin december bezocht CGN Suriname om de genenbank te ondersteunen.
Thailand
Naktuinbouw ondersteunde het CPVO bij de organisatie van een driedaags kwekersrechtevenement onder IPKey SEA. Het evenement bracht belanghebbenden uit verschillende sectoren samen om onderwerpen te bespreken die verband houden met het UPOV-systeem, kwekersrechtwetgeving en synergiën tussen plantveredeling en het behoud van genetische hulpbronnen.
Nigeria
Naktuinbouw verzorgde een training over DUS-proeven, rassendatabanken en het onderhoud van rassenvrijgave catalogi. Dit was een vervolg op eerdere online en persoonlijke DUS-trainingen.
EAPVP Forum
Naktuinbouw nam deel aan het East Asia Plant Variety Protection (EAPVP) Forum in Phnom Penh, Cambodja. Het forum is een platform voor kennisuitwisseling, netwerken met internationale experts en samenwerking om kwekersrechtsystemen in de hele regio te versterken.